In 'Gaza’s Twins, Come Back to Me' (BNNVARA) is te zien hoe twee te vroeg geboren baby’s in Gaza in oorlogstijd worden gescheiden van hun ouders en geëvacueerd. De documentaire ging tijdens IDFA 2025 in première.
Na afloop van de eerste vertoning sprak presentator Nadia Moussaid met cameraman, producent en editor Salah Alhaw, arts Salih el Saddy en Oxfam Novib-directeur Michiel Servaes. Hoe was het om deze film te maken? En hoe vertegenwoordigt dit ene verhaal de almaar doorgaande strijd in Gaza?
Midden in de oorlog in Gaza bevalt Rania van een drieling. Eén kind sterft bij de geboorte, de andere twee worden geëvacueerd naar het zuiden, ver weg van hun moeder, die vastzit in het noorden.
Regisseur Mohammed Sawwaf volgt gedurende zestien maanden de gescheiden familieleden. Vanuit tentenkampen en verwoeste woonwijken ontstaat een intiem en verpletterend portret van veerkracht en de onbreekbare band tussen ouder en kind.
Zondagmiddag 16 november 2025, Koninklijk Theater Carré. Tijdens de première zijn de emoties in de zaal duidelijk voelbaar. Het duurt dan ook lang voor presentator Nadia Mossaid het nagesprek kan beginnen. De staande ovatie voor de aanwezige cameraman, producent en editor Salah Alhaw duurt lang. Vervolgens begint hij aan een uitgebreide speech.
Hij bedankt de filmploeg die nog altijd in Gaza verblijft uitvoerig: 'Ze kampen nog altijd met veel moeilijkheden. Ze hebben geen moeite gespaard om deze boodschap over te brengen. Ik draag deze film op aan alle journalisten en filmmakers die in Gaza zijn omgekomen, aan elk kind dat zijn leven heeft verloren en aan iedereen die de ontberingen van dit werk doorstaat.’
Als ik met de regisseur overleg had via Zoom, kon ik de oorlogsgeluiden aan zijn kant van het scherm horen.
De documentaire maken was door de oorlogssituatie een enorme uitdaging. Alhaw vertelt hoe de filmploeg werkte vanaf verschillende locaties. Regisseur Mohammed Sawwaf was gestrand in het noorden, terwijl Alhaw eerst in het zuiden van Gaza verbleef en vervolgens kon vluchten naar Qatar. Hier monteerde hij de beelden die Sawwaf aanleverde.
'Als ik met hem overleg had via Zoom, kon ik de oorlogsgeluiden aan Mohammeds kant van het scherm horen', blikt Alhaw terug. 'Hij was één straat verwijderd van het Israëlische leger en de tanks. Hij zat aan de frontlinie in oorlogsgebied, worstelde om zichzelf en zijn gezin te voeden en was óók nog eens deze film aan het maken. Het was ontzettend moeilijk.'
Bovendien overleefde de regisseur drie Israëlische luchtaanvallen én verloor hij tijdens de oorlog bijna vijftig familieleden. Toch móest de film er komen. Alhaw: 'Mohammed vond dat we moesten vechten door een film te maken. De stem van deze kinderen moet door de hele wereld gehoord worden.'
Still uit 'Gaza's Twins, Come Back to Me': baby Jowan met haar oudere zus.
Alhaw vertelt dat het gezin nog steeds in het zuiden van de Gazastrook woont. Terug naar het noorden, waar ze vandaan komen, is niet mogelijk door de Israëlische blokkades. Bovendien heeft Hamoud, de jongensbaby van de tweeling, ernstige ontwikkelingsproblemen. Hij is nog altijd niet gediagnosticeerd en behandeld.
De genocide die nu plaatsvindt heeft grote gevolgen. Het zal meerdere generaties duren om Gaza weer op te bouwen.
Arts Salih el Saddy herkent de hartverscheurende situatie uit de film. Hij werkte in het voorjaar van 2025 een maand in Gaza en benadrukt de lange termijn gevolgen van de omstandigheden waarin de tweeling ter wereld is gekomen.
‘Evacuatie, revalidatie en het aanpakken van de langetermijngevolgen van ondervoeding en trauma zijn zeer belangrijk voor hun toekomst’, aldus de arts. ‘Daar zijn zeer gespecialiseerde teams voor nodig, maar op dit moment zijn 33 van de 36 ziekenhuizen in Gaza verwoest. De genocide die nu plaatsvindt heeft grote gevolgen. Het zal meerdere generaties duren om Gaza weer op te bouwen.’
Still uit 'Gaza's Twins, Come Back to Me': Rania met tweeling Hamoud(l) en Jowan(r).
Presentator Nadia Moussaid spreekt met Oxfam Novib-directeur Michiel Servaes over de huidige situatie in Gaza. Ondanks een afgekondigd staakt-het-vuren blijft de Gazastrook bezet door Israël.
Servaes stelt: 'Het Israëlische leger vermoordt nog steeds mensen en laten noodzakelijke humanitaire hulp niet toe. Niemand weet wat er gaat gebeuren. Er wordt gezocht naar een oplossing, maar Palestijnen zijn niet betrokken bij die onderhandelingen. Dat vind ik schandalig. Het is ongelooflijk dat de Nederlandse regering dit steunt.'
Blijf praten over Palestina. Alleen door druk op politici kan er verandering komen.
Hulpverleners in Gaza verstrekken water en ondersteunen kleinschalige landbouw, waardoor mensen tenminste hun eigen gezin kunnen voeden. ‘Nu komt er wat voedsel binnen, maar via commerciële routes. Alleen mensen met geld kunnen eten kopen. Wij geven vouchers aan kwetsbaren, maar dat is lang niet genoeg.'
Servaes vervolgt: ‘We hebben, samen met andere organisaties, besloten ons uit te spreken. Europese regeringen, ook de Nederlandse, steunen Israël. Maar humanitaire hulp mag niet gepolitiseerd worden. Als Israël honderd of tweehonderd vrachtwagens toelaat, is dat geen gunst maar internationaal recht.'
Servaes benadrukt dat het een lange weg wordt om hulp te blijven bieden en toe te werken naar vrede: 'Blijf praten over Palestina. Alleen door druk op politici kan er verandering komen.'
Wie nieuwsreportages kijkt, de krant openslaat of zijn social media feed opent, wordt geconfronteerd met de meest gruwelijk beelden uit Gaza: mensen die worden vermoord, stapels dode lichamen, honger en kinderen die hun ledematen verliezen. Gaza’s Twins, Come Back to Me toont andere beelden.
Alhaw vertelt: 'Mohammed en ik hebben in het verleden films gemaakt die zich richtten op het doden van burgers tijdens de genocide en de oorlog in Gaza. Met deze film wilden we mensen een inkijkje geven in het dagelijks leven van mensen in Gaza: de aanhoudende ontheemding, de inflatie, de angst voor stakingen en de angst voor want er met hun kinderen gebeurt.'
Met deze film wilden we mensen een inkijkje geven in het dagelijks leven van mensen in Gaza.
Alhaws familie is nog altijd in Gaza. Hun bestaan is volgens hem geen leven te noemen. ‘Er is geen gezondheidszorg, geen onderwijs en geen hulp. Ook al ben ik daar weg, de situatie daar zit heel de dag in mijn hoofd.’
Ondanks alle ontberingen wil de filmmaker ook stilstaan bij de positieve zaken die in zijn documentaire te zien zijn. 'Het is oorlog in Gaza. Er is geen eten, drinken of stroom. Maar we hebben wél een gemeenschappelijke zaak om voor te strijden. Zoals in de film te zien is, hebben we sterke familiebanden en steunen we elkaar. Iedereen die in de problemen zit, of het nu een broer, vriend of vriendin is, helpen we samen. We zijn solidair en staan altijd voor elkaar klaar. Dat is een vorm van verzet en veerkracht.'