Peter en Petra Lataster waren allereerst geliefden en zijn gaandeweg samen films gaan maken. Peter Lataster beschrijft hun methode. 'We kruipen heel lang en rustig in een bepaalde omgeving. We blijven daar zitten en worden onderdeel van wat daar gedaan wordt en de mensen die daar zijn.'
Zo ook tijdens het draaien van hun meest recente documentaire Alles goed, waarin het regisseursduo samen met de gevluchte Zoia het graf van haar zoon in Oekraïne bezocht. Door een langdurige band en oprechte interesse konden ze aanwezig zijn bij dit emotionele moment.
'Het tonen van dit leed heeft een functie', legt Petra Lataster-Czisch uit. 'Het is een instrument om anderen mee te delen hoe groot het leed is dat Oekraïense moeders moeten doorstaan.'
Still uit 'Alles Goed': Zoia in haar huis in Oekraïne
De scène is volgens het paar zeer belangrijk voor de film. Peter Lataster: 'Het is niet alleen het verdriet van Zoia die door het huis zwerft. Tijdens deze scène besef je dat er veel meer is vernietigd dan de gesneuvelde zoon. Het is ook het verlies van een thuis, het uit elkaar rukken van families. Dat besef je als je met haar door dat verlaten huis loopt, dat dat iets is wat nooit meer terugkomt.'
Samenwerking als romantisch en artistiek koppel
In 2011 maakten de Latasters Niet zonder jou. Hierin volgden ze Peters ouders: Het kunstenaarsechtpaar Ger Lataster en Hermine van Hall, die net als hun zoon en schoondochter, zowel romantisch als artistiek met elkaar vervlochten waren. In de documentaire is te zien hoe zij langzaam afscheid moeten nemen van het leven en van elkaar, maar ook hoe liefde en kunst hen verbindt.
Daarnaast is te zien hoe genadeloos eerlijk Peters moeder is als ze feedback geeft op de schilderijen van haar echtgenoot. Het blijkt een inspiratiebron voor het filmmakerskoppel.
'Die eerlijkheid is volstrekt noodzakelijk,' aldus Petra Lataster-Czisch. 'Het hoeft niet in moord en doodslag te eindigen. Ruzie maken om iets gebeurt wel eens, maar dan is heel snel duidelijk dat niemand van ons gelijk heeft.'
Still uit 'Niet zonder jou': Ger Lataster en Hermine van Hall
Uiteindelijk zoekt het paar dan naar een nieuwe oplossing. Petra Lataster-Czisch: 'Het is heel belangrijk dat je allebei beseft dat het om de beste resultaat voor de film draait. En niet om wie er gelijk heeft. Dat is volstrekt oninteressant.'
Beide filmmakers vullen elkaar aan in het bereiken van dat resultaat. Peter Lataster: 'Ik denk dat ik visueler ingesteld ben. Petra is analytischer dan ik, maar ze kan ook heel goed bouwen. Ze weet feilloos waar de crux van een scène zit of wat er nog aan ontbreekt.'
‘De kinderen van juf Kiet’: een hoopvolle publiekslieveling
In 2017 verscheen De kinderen van juf Kiet, de grootste “hit” van de Latasters. Wat verklaart het succes van deze film over de juf en haar klas met gevluchte kinderen?
Petra Lataster: 'We hebben in onze maatschappij heel veel discussies over de rol van vluchtelingen en hoe we met hen om moeten gaan. De kinderen in de documentaire tonen het tegendeel van wat veel politici beweren. Ze willen zo snel mogelijk leren, ze willen integreren en ze gaan graag naar school.'
Still uit 'De kinderen van juf Kiet': leerlingen Haya en Leanne
Die wil om te leren moest volgens de documentairemakers centraal staan in de film. 'We wilden dat de kijker zich met elke scène afvraagt of een kind iets heeft geleerd,' legt Petra Lataster uit. 'Daar zit het begin, midden en einde van iedere scène.'
Zo voorkomen de Latasters dat de film saai wordt, hoewel de kijker van hen geen handleiding krijgt. Peter Lataster: 'Voor sommige mensen blijft het kijken naar stilstaand water. We sturen je niet een bepaalde richting op. Je ziet geen expert die dingen voor je duidt of een duidelijke hoofdvraag. Er is een groepje kinderen en langzamerhand hecht je je aan die persoontjes en vraag je je af wat er met hen zal gebeuren. Je zit als kijker eigenlijk aan tafel bij die kinderen.'
Vreugde door naar buiten te kijken
Toen de coronapandemie uitbrak besloten de filmmakers hun camera te richten op hun kleiner wordende wereld. Het resultaat is Reis door onze wereld, waarin de Latasters zichzelf, de natuur in hun achtertuin en hun buren filmden.
Still uit 'Reis door onze wereld'
Na een aantal maanden lockdown merkt de buurvrouw van de Latasters op: 'Niemand kan je verbieden om door het raam te kijken.' Peter Lataster ziet dit als een belangrijk motto. 'Het gaat om de blik naar buiten, uit je eigen gekende wereld naar een andere wereld kijken. Die nieuwsgierigheid kan niemand je afnemen. Dat is de essentie van het documentaire maken.'
Zijn echtgenote vult aan: 'Nieuwsgierig zijn en naar buiten kijken geeft je een vreugde die onafhankelijk is van anderen. Het is heel belangrijk om die nieuwsgierigheid te houden. Dat is een van de belangrijkste aspecten van een gelukkig leven.'