Kerst is niet voor iedereen licht en feestelijk

De documentaire So This is Christmas volgt een aantal mensen voor wie de feestdagen een worsteling is. Zoals Jason, hij verloor zijn partner en voedt zijn twee kinderen nu alleen op. Mary kampt al sinds haar puberteit met Anorexia en vermijdt daarom kerstdiners. En Loretta is alleenstaand, heeft financiële problemen en kan nauwelijks cadeautjes kopen voor haar drie kinderen. De film laat zien dat achter de glans van kerst ook verhalen schuilgaan die minder vrolijk zijn.

In de documentaire vertellen de hoofdpersonen over hun worsteling tijdens de kerstperiode. Waarom is deze periode voor sommige mensen extra zwaar?

Van Mieghem: ‘Alle feestdagen - Sinterklaas, kerst en oud en nieuw - vinden dicht op elkaar plaats, dat kan veel stress geven. Daarnaast ligt de nadruk rondom deze tijd op de kwaliteit van de relatie met je dierbaren. Als er spanningen zijn dan wordt dat extra voelbaar.

In december reflecteer je op het afgelopen jaar. Als je een moeilijk jaar had, dan kan het terugkijken extra pijnlijk zijn. Als je financiële problemen hebt die in het afgelopen jaar niet opgelost zijn, wijst de decembermaand je extra met de neus op de feiten. Het kan dan net lijken alsof ‘iedereen’ maar geld uitgeeft terwijl jij dat niet kan. In werkelijkheid ben je echter niet alleen.’

Waarom staan we juist in december extra stil bij hoe het met ons gaat?

Van Mieghem: ‘In de winter is het buiten donker en blijven mensen vaker binnen. Dat kan voor rust zorgen en een behaaglijk gevoel geven. Niet alleen in december maar in de hele winterperiode reflecteer je meer. Dat hoeft niet negatief te zijn, het kan ook nieuwe inspiratie en ideeën geven.

Tussen kerst en oud en nieuw is er vaak een moment van bezinning. Mensen maken de balans op voor het aankomende jaar en stellen nieuwe doelen. Ze hopen in het nieuwe jaar opnieuw te beginnen en bepaalde gewoontes te veranderen.’

Je ziet nu overal kerstverlichting en op televisie en sociale media zie je veel over de feestperiode voorbijkomen. Er is geen ontsnappen aan, wat voor invloed heeft dat?

Van Mieghem: ‘Mensen worden constant met de feestelijkheid geconfronteerd, de commerciële druk is erg hoog. Bedrijven willen graag geld verdienen en verleiden ons met dure cadeaus en luxe etenswaren. Daarmee creëren ze ook een illusie dat dure cadeaus en lekker eten gelijkstaan aan een goede relatie of liefde voor een ander. Dat staat er helemaal los van, maar toch tuinen we er elke keer weer in.
Sociale media bieden soms een vlucht uit de realiteit, maar werken vaak averechts. Tussen alle perfecte plaatjes voel je je juist nog slechter.’

Wat helpt mensen die het moeilijk hebben door deze dagen heen?

Van Mieghem: ‘Je kunt bijvoorbeeld contact zoeken in de bibliotheek of een andere openbare plek. Hier worden regelmatig avonden georganiseerd voor mensen die zich tijdens de feestdagen alleen voelen. Om die stap te nemen moet je wel eerst durven erkennen dat je eenzaam bent.

Daarnaast geef ik mensen mee om extra goed voor zichzelf te zorgen tijdens deze dagen. Wees eerlijk naar jezelf en anderen en geef toe dat je deze periode moeilijk vindt. Probeer jezelf daar niet voor af te straffen.’

Wat kan je als familie en omgeving doen voor mensen die het moeilijk hebben tijdens deze dagen?

Van Mieghem: ‘Als omgeving kun je vragen hoe het met iemand gaat en het gesprek aangaan. Je kunt aanbieden om samen boodschappen te doen als diegene geen zin heeft in het kerstdiner. Of je kan iemand uitnodigen bij jou aan tafel als iemand eenzaam is.

Wat je voor iemand doet hoeft geen geld te kosten, je kan ook een lief kaartje schrijven dat je aan iemand denkt. Juist de kleine gebaren, met aandacht en liefde gemaakt, maken het grootste verschil.’