De oude vrijster, het eenzame kattenvrouwtje, het is een clichébeeld dat we allemaal kennen als het gaat over een vrouw zonder kinderen en zonder relatie. Het heeft zich haast ongemerkt in ons collectieve bewustzijn genesteld. Ook programmamaker Eva Nijs merkt dat het zich de afgelopen jaren steeds meer aan haar heeft opdrongen. Het is een soort angstbeeld: “Wat als ik deze vrouw word”? “Ben ik dan gedoemd om ongelukkig te zijn?”. Ze besluit dit beeld te onderzoeken.
Wanneer programmamaker Eva Nijs (33) haar generatiegenoten vraagt hoe zij denken dat er in de maatschappij gekeken wordt naar een vrouw zonder partner en kinderen, zijn de reacties niet mis. “Zielig”, zegt de een, “Ik denk toch ook wel een beetje mislukt”, zegt de ander en tot slot, misschien wel het meest vernietigende oordeel: “sneu”. Eva Nijs wil zich niet neerleggen bij dit clichébeeld en praat met vrouwen die het tegendeel laten zien.
In Een vrouw alleen spreekt ze met 4 vrouwen van verschillende leeftijden die een inkijkje geven in hun leven. Ze vertellen hoe zij die blik van de buitenwereld ervaren en wat het leven alleen hen brengt. Het geeft bijvoorbeeld een grotere vrijheid om te gaan en staan waar je wil volgens kunstenaar Karlijn, die het heerlijk vindt om alleen te reizen. Schrijfster Dorien heeft het gevoel dat het alleen zijn haar steviger maakt, want je richt je niet meer op maar één persoon, en leert hoe je zelf je eigen ‘familie’ kunt creëren.
De zussen Ted en Leni, respectievelijk 62 en 69, wonen al 22 jaar samen in een groot huis. Ze hebben ieder hun eigen leefruimte maar delen de keuken. In de loop der jaren merkten ze dat ze zich vaak moesten verantwoorden.
Ted zegt:
“Je moet wel heel vaak de vraag beantwoorden, heb je een partner? En ook heel vaak de vraag: maar waarom heb je geen kinderen? En ik denk altijd, als er heel veel naar gevraagd wordt dan is het blijkbaar niet helemaal volgens de heersende normen. In heel veel situaties ben je net een beetje anders. Ben je een buitenstaander."
De vrouwen spreken alle vier de wens uit dat het gewoner wordt om het leven te leiden dat zij leiden, het wordt tijd dat de samenleving daar meer op wordt ingericht. En zo ook onze beeldvorming, want zoals Ted zegt:
“Als je nu ook aan mij zou vragen van wat zou een relatie toevoegen. Ik zou het echt niet weten. Nee.”
Een verhaal met een nieuwe kijk op wat normaal is en over de vele manieren waarop we ons kunnen verbinden. Vanaf woensdag 11 juni in de feed van DOCS of in je favoriete podcastapp: Een vrouw alleen, een documentaire van Eva Nijs.
Credits
DOCS is de documentaire podcast van de publieke omroep onder eindredactie van NTR en VPRO. Presentatie: Dija Kabba. Meer informatie: 2doc.nl/docs, vragen of reacties kun je sturen naar: docs@ntr.nl