Human Doc

Achterland - De weg terug naar Cuey Machar

HUMAN, VPRO, IKON

Gevlucht kindsoldaat Kon Kelei komt twaalf jaar geleden samen met drie neven in een containerschip in de Rotterdamse haven aan. Ze hebben geen idee waar ze zijn. Ze nemen een taxi naar het politiebureau en komen uiteindelijk terecht in het AZC in Gorinchem.

Vanaf dat moment filmt regisseur Albert Elings het nieuwe leven van Kon en geeft hij hem een camera om zelf zijn blik op Nederland vast te leggen. Ruim tien jaar lang, in Nederland, maar ook in zijn geboorteland Zuid-Soedan.

Van kindsoldaat tot meester in de rechten
Vlak na aankomst in Nederland valt Kon’s blik op een reusachtige poster met een afbeelding van Edgar Davids. Het stelt hem gerust. "Een land waar een zwarte voetballer zo belangrijk is, dat moet wel een goed land zijn." Maar zijn asielaanvraag wordt afgewezen.

Kon Kelei blijkt een doorzetter. Hij wordt woordvoerder van War Child, samen met Marco Borsato, en richt een internationaal VN-netwerk voor kindsoldaten op. Nadat hij in 2003 eindelijk asiel heeft gekregen schrijft Kelei zich aan de universiteit van Nijmegen in voor de studie Internationaal Recht. Ook daar specialiseert hij zich in de problematiek van kindsoldaten.

In 2006 gaat Kon met Albert Elings terug naar Zuid-Soedan. Als eerste doen ze Khartoum aan. Het weerzien na al die jaren met zijn moeder – Kon verliet haar op 4-jarige leeftijd – is emotioneel en aandoenlijk. Vervolgens reizen beide mannen door naar het diepe zuiden van Zuid-Soedan. Onderweg ontmoeten ze de talrijke familieleden van Kon die tegenwoordig overal verspreid wonen. Als ze aankomen in Cuey Machar, de geboorteplaats van Kon, moeten ze tot hun enorme teleurstelling concluderen dat er door de oorlog vrijwel niets meer over is van het Dinka-dorp.
 
Het stelt Kon Kelei voor een uiterst lastig dilemma. Gaat hij terug naar zijn geboorteland om daar als jurist mee te helpen de nieuwe natie op te bouwen? Of blijft hij in het westen, waar hij zich steeds meer thuis is gaan voelen?

"Zelfs al was ik belangrijker dan Bush of de koningin van Nederland – ik zal blijven doen wat ik kan voor de Dinka’s. Ik zal altijd een Dinka zijn."

Regisseur: Albert Elings, Eugenie Jansen