De Maand van de Geschiedenis is het grootste historische evenement van Nederland en vindt elk jaar plaats in oktober. Media, culturele, historische, literaire en toeristische instellingen slaan deze maand de handen ineen om geschiedenis in de schijnwerpers te zetten. NPO Doc sluit ook aan bij het evenement met verschillende documentaires en programma's rondom het thema 'Tussen droom en daad'.

The Greeks: Crucible of Civilization

Griekenland was de afgelopen jaren vooral negatief in het nieuws vanwege de economische problemen waarmee het land te kampen heeft. Veel andere Europese landen verweten de Grieken luiheid en een gebrek aan politieke hervormingsgezindheid. Toch liggen de Grieken aan de basis van het ontstaan van ons huidige politieke systeem. De driedelige geschiedenisserie The Greeks: Crucible of Civilization verdiept zich in het Griekenland van de vierde en vijfde eeuw voor Christus en toont de enorme bijdragen die zij hebben geleverd op het gebied van politiek, filosofie en wetenschap. Hiermee markeerden de Grieken het begin van de Westerse beschaving.

Aflevering 1: The Revolution
De eerste aflevering vertelt het verhaal van de moeizame geboorte van de eerste democratie in de geschiedenis, die van de stadstaat Athene. De ontwikkeling van deze democratie wordt bekeken vanuit het perspectief van een van de grondleggers, Cleisthenes. Tegen de achtergrond van een felle strijd tegen aartsrivaal Sparta, probeert Athene gedurende de vijfde eeuw voor Christus een egalitaire maatschappij te stichten. Maar deze nog jonge samenleving wordt meteen al op de proef gesteld door de aanstaande inval van het machtige Perzische rijk.
Uitzending op zondag 4 oktober om 12.00 uur

Aflevering 2: The Golden Age
Na de glorieuze overwinning van Athene op de Perzen onder leiding van de generaal Themistocles, vindt een van de grootste culturele en wetenschappelijke transformaties uit de geschiedenis plaats. Pericles, de gekozen leider van Athene, laat het Parthenon bouwen en luidt daarmee de gouden eeuw van Athene in. Kunst en wetenschap komen tot bloei en de fundamenten voor de westerse beschaving worden gelegd.
Uitzending op zondag 11 oktober om 12.00 uur

Aflevering 3: The Empire of the Mind
In de derde en laatste aflevering volgen we het verval van de Atheense democratie door de ogen van de filosoof Socrates. Rond 400 v. Chr. neemt hij een moreel verval waar in de Atheense maatschappij en uit hij hierover stevige kritiek. Athene lijdt ondertussen op het slagveld nederlaag na nederlaag en de elite is op zoek naar een zondebok. De kritische Socrates wordt daarom voor een volkstribunaal gedaagd.
Uitzending op zondag 18 oktober om 12.00 uur
 

De Eyeopener

Kan een documentaire je blik zo kantelen dat je hem nooit meer vergeet? Naar aanleiding van de Maand van de Geschiedenis (oktober) presenteert documentairekanaal NPO Doc een nieuwe reeks van: 'De Eyeopener'. In deze serie praat journalist Sarina Vitta met mensen uit verschillende disciplines over documentaires die hen de ogen hebben geopend en hun leven en werk hebben beïnvloed. Na afloop van het gesprek is de betreffende documentaire te zien. De gasten van deze reeks zijn Frank Westerman (11 oktober), Hans Goedkoop (18 oktober) en Marja Vuijsje (25 oktober).

Frank Westerman

Frank Westerman, schrijver, journalist en presentator van de serie Nederland in 7 overstromingen (NTR) is de eerste gast bij De Eyeopener. Hij spreekt met Sarina Vitta over La Soufrière (1977). Deze film van documentairemaker Werner Herzog gaat over de vulkaan La Soufrière in Guadeloupe. Herzog besloot naar de vulkaan te gaan toen die op het punt van uitbarsten stond. Zelfs toen de zwaveldampen uit de vulkaan kwamen, bleef Herzog filmen. Frank Westerman bewondert Herzogs lef en zijn oog voor verhalen. Hij spreekt aan de hand van La Soufrière over zijn ‘openbaring dat er geestverwanten zijn die op dezelfde manier naar de wereld kijken.’
Uitzending op zondag 11 oktober om 16.57 uur op NPO Doc
In de maand oktober zendt NPO Doc elke zaterdag een documentaire van Werner Herzog uit.

Hans Goedkoop

Hans Goedkoop is onder andere bekend van de series Andere Tijden, De Gouden Eeuw en De IJzeren Eeuw. Als achttienjarige verhuisde hij naar Amsterdam. In die tijd zag hij de documentaire Hans het leven voor de dood (Louis van Gasteren, 1983) over de Amsterdamse dichter-componist Hans van Sweeden. Van Sweeden pleegde zelfmoord op zijn vierentwintigste. In de documentaire vertellen zijn nabestaanden over Van Sweeden en over zichzelf. Deze documentaire over zijn naamgenoot maakte veel indruk op Hans Goedkoop: ‘Wat die film laat zien, is wat er met mensen gebeurt als ze niet hun klauwen in de wereld zetten, als ze hun verleden niet kennen en zich niet met het heden bezighouden.’
Uitzending op zondag 18 oktober om omstreeks 21.15 uur op NPO Doc

Marja Vuijsje

Schrijfster Marja Vuijsje is bekend van de boeken Joke Smit - Biografie van een feministe en Ons kamp. Onlangs verscheen haar nieuwste boek: Het rijbewijs van Nematollah. Een migratiegeschiedenis. Lang voordat ze de laatste schreef, zag zij de documentaire 444-Day Face-Off (Mohammad Shirvani Iran, 2008) over de gijzeling van de Amerikaanse ambassade in Teheran. Vuijsje werd geraakt door deze documentaire die toonde ‘hoe een actie die zó symbolisch geworden is, eigenlijk heel toevallig tot stand kwam.’
Uitzending op zondag 25 oktober om omstreeks 22.15 uur op NPO Doc