Makers van Morgen

Tralies zonder einde

VPRO

In 2006 werd de Turks-Nederlandse journaliste Füsun Erdogan door de Turkse politie gearresteerd op verdenking van het gewelddadig ondermijnen van de constitutionele orde. Volgens haarzelf en haar omgeving echter omdat zij als journalist een kritisch geluid ten opzichte van de regering liet horen. In 2013 werd ze veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Haar in Nederland woonachtige zoon Aktas probeert alles om haar vrij te krijgen. De jonge documentairemakers Annemarie de Wit en Pieter Munnik volgden hem en maakten de film ‘Tralies zonder einde’ over deze strijd.

Locaties
Zoek naar docu’s op thema

Door Stefan Kruszel

Groter verhaal
In het eerste jaar van hun opleiding aan de Hogeschool voor de Journalistiek in Utrecht interviewden Annemarie en Pieter de conservatoriumstudent Aktas Erdogan over zijn liefde voor muziek. In de vier jaar daarna kwamen de jonge makers er achter dat er een veel groter verhaal achter hem schuil ging. Via sociale media vernamen zij de ontwikkelingen rondom zijn moeder en besloten dat dit het onderwerp voor hun documentaire moest worden. “Het thema is ook voor onszelf heel interessant. We begonnen aan onze eerste grote productie en zetten de eerste stappen als journalist. Daarom was het heel interessant om te zien wat voor consequenties dit werk kan hebben voor mensen in sommige landen”, licht Pieter toe.
 

Füsun Erdogan wordt ervan verdacht leiding te hebben gegeven aan de communistische organisatie MLKP. De organisatie wordt door de Turkse regering gezien als terroristische organisatie en wordt ervan verdacht bomaanslagen te hebben gepleegd. Volgens diverse observatoren, waaronder de Nederlandse Vereniging van Journalisten, is zij echter opgepakt vanwege haar journalistieke activiteiten. Turkije is het land waar de meeste journalisten vastzitten ter wereld. Ondanks dat Turkije zelf zegt dat het goed zit met de persvrijheid in het land, staat het in de ranglijst van persvrije landen van de organisatie ‘Reporters Without Borders’ op plek 154 van 179.

Hongerstaking
In Tralies zonder einde volgen we Aktas bij zijn verwoede pogingen om een verschil te kunnen maken in de toestand van zijn moeder. Hij organiseert demonstraties in Den Haag en besluit zelfs om drie dagen in hongerstaking te gaan. De twee jonge makers laten daarnaast verschillende betrokkenen aan het woord. Zo spreken zij een oud-collega van Füsun en legt de Nederlandse consul-generaal in Turkije uit wat de Nederlandse overheid voor haar kan doen. In Turkije is dit niet heel vanzelfsprekend omdat er risico’s zitten aan het opkomen voor een gevangene en het uiten van kritiek op de overheid. “Toch wilde vrijwel iedereen die in de film aan het woord komt meteen meewerken. De enige die getwijfeld heeft was de consul-generaal omdat hij bang was dat zijn woorden uit context gemonteerd zouden kunnen worden”, aldus Annemarie.
 

Annemarie en Pieter maakten de documentaire voor CampusDoc. Dit is een speciale cursus van de Hogeschool voor de Journalistiek waarvoor jaarlijks een beperkt aantal studenten geselecteerd wordt. Tijdens de cursus worden de studenten klaargestoomd voor het maken van een documentaire die vervolgens op het CampusDoc Filmfestival in première gaat.

Gevlucht naar Nederland
Inmiddels is Füsun Erdogan in Nederland. Dankzij een wetswijziging mogen arrestanten niet langer dan vijf jaar in voorarrest gehouden worden, waar dit vroeger tien jaar was. Erdogan werd daardoor voorlopig vrijgelaten in afwachting van haar hoger beroep. Vervolgens vluchtte zij naar Nederland waar zij doorgaat met het proberen te bewijzen van haar onschuld.
 

Annemarie de Wit (22 jaar) en Pieter Munnik (22 jaar) studeerden aan de Hogeschool voor de Journalistiek in Utrecht. Annemarie werkt nu bij Man Bijt Hond en RTV Utrecht. Pieter werkt bij Radio 1 en op de buitenlandredactie van RTL Nieuws.